10 تفاوت برنز و برنج را بخوانید
انواع تفاوت الیاژ برنج و برنز
دانستن تفاوتهای بین دو فلز برنج و برنز اهمیت زیادی دارد زیرا این دو آلیاژ فلزی ترکیبات مختلفی از مس و عناصر دیگر هستند و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند. از جمله تفاوت های بین این دو فلز میتوان موارد زیر را نام برد:
۱. تفاوت برنج و برنز در ترکیبات اولیه
آلیاژ طبیعی برنز از ترکیب مس و قلع تشکیل شده است. گاهی برای بهبود خواص برنز، مقداری آلومینیوم، منگنز، سیلیکون، تنگستن یا فسفر نیز به عنوان افزودنیهای جانبی به ترکیبات آن اضافه میشود. این آلیاژ به دلیل راندمان خوب در روشهای ریختهگری و سایر فراوری ها، برای مصارف صنعتی و غیره به کار میرود.
آلیاژ برنج یک مخلوط از مس و روی و یا افزودنیهای دیگر است. با ترکیبات مختلفی از مس و ریختهگری میتوان به آلیاژهای مختلف رسید. بر اساس مقدار ریختهگری موجود در آلیاژ، ویژگیهای مختلفی همچون رنگ، سختی و مقاومت به زنگزدگی در برنج ایجاد میشود.
مثلاً برنج با مقدار بیشتر ریختهگری، سختی بیشتری دارد در حالی که برنج با مقدار بیشتر مس، انعطاف پذیرتر است.
۲. کدام قدیمی تر است؟ برنج یا برنز؟!
هر چند برنج جدیدتر از برنز است اما از لحاظ تاریخی، استفاده از دو آلیاژ برنج و برنز به دورههای زمانی مختلفی در زمان های بسیار قدیم برمیگردد. آغاز کاربرد برنج مربوط به دوران باستان است و از آن زمان تا به امروز استفاده میشود.
طبق شواهد و آثار مصنوعی کشف شده برای اولین بار از برنج در چین استفاده شده است. سوریه، ایران، ازبکستان، عراق و امارات در ردیف های بعدی تاریخچه وجود و کاربرد برنج هستند. در این کشورها مس ذوب و با سنگ معدن روی (کالامین) ترکیب می شد تا آلیاژ برنج به دست آید و به سایر نقاط دنیا صادر شود.
از طرف دیگر استفاده از برنز به دوران قدیم مصر (۳٠٠٠ تا ۶٠٠٠ سال قبل از میلاد) بازمیگردد و در طول تاریخ در جوامع مختلف از جمله ایران به کار می رفت. مفرغ نام دیگر برنز در ایران باستان بود که طبق شواهد تاریخی در تولید مصنوعات تزئینی، اسلحه، ساخت خنجر و لوازم سوارکاری کاربرد داشت. این کاربرد امروزه جای خود را به کنسول، لوستر، انواع مجسمه زینتی و… داده است.
۳. تفاوت برنز و برنج در کاربرد
برنج در گذشته برای ساخت سلاح جنگی و سکه استفاده می شد. امروزه بیشترین کاربرد آلیاژ برنج برای استفاده در تولید قطعات دقیق و تزئینات است. آلیاژ برنج در تولید ابزارهای موسیقی، قطعات الکتریکی و الکترونیکی، ساخت و سازهای دریایی و قطعات دیگری که نیاز به مقاومت در برابر فشار و حرارت دارند،هم استفاده میشود.
و اما کاربرد برنز چیست؟ برنز به دلیل مقاومت و سختی بالا، همچنین خواص ضد زنگ و ضد خوردگی در تولید ابزارها، اشیای زینتی، تابلوها، سکهها، قایقها، سازهای موسیقی و ساخت تندیسها استفاده میشود.
همچنین در صنعت هوای سازی برای تولید لولهها و قطعاتی که به عنوان قطعات متحرک یا در معرض فشار و حرارت قرار می گیرند، برنز کاربرد زیادی دارد.
۴. فرق برنج و برنز از لحاظ خواص فیزیکی و شیمیایی
به دلیل نوع ترکیبات اولیه، آلیاژ برنز از خواص مکانیکی متفاوتی نسبت به برنج برخوردار است. برنز معمولاً نرمتر و قابل شکل پذیرتر است و دارای مقاومت بالاتری در برابر خستگی و فشار است. بنابراین
- برنز آلیاژ سخت تر و مقاومتری نسبت به فرسایش است.
- برنج به دلیل خواصی مانند راندمان بالا در هدایت حرارتی و الکتریکی استفاده میشود.
این دو آلیاژ از نظر خواص شیمیایی نیز متفاوت هستند:
از نظر میزان ترکیب شیمیایی، برنز معمولاً حاوی 90% مس و 10% قلع است. برنج معمولاً حاوی چگالی مس بیشتر از 50% و حداکثر 50% روی است.
۵. رنگ برنز و برنج چه تفاوتی با هم دارد؟
رنگ برنز معمولاً زرد – قهوهای تا قرمز- قهوهای است. در حالی که برنج اغلب طلایی یا طلایی – قرمز است. توجه داشته باشید که میزان و چگونگی ترکیبات برنج و افزودنی ها، رنگ طلایی آن را تغییر می دهد.
هر چقدر مقدار روی بیشتر داشته باشد رنگ برنج روشن تر می شود. اگر میزان مس بالاتر باشد رنگ آلیاژ به سمت قرمزی می رود.
۶. تفاوت برنج و برنز از لحاظ روش تولید
برنج اصلیترین ترکیب مس با روی است. این آلیاژ معمولاً به صورت گرانشی تولید میشود، به این معنی که مس و روی با هم ذوب شده و آلیاژ برنج حاصله شکلدهی می شود.
بر خلاف برنج، برنز معمولاً به دو صورت متفاوت تولید میشود. یکی به روش ذوب و ریختهگری، مانند روش تولید مجسمهها یا اشیاء هنری و دیگری به روش فرآوری پودرها، که در این روش پودر مس و قلع با هم مخلوط شده و سپس با فشار بالا، گرمایش و شکلدهی میشود.
۷. از لحاظ خواص مغناطیسی برنج. بهتر است یا برنز؟
این دو ماده از لحاظ خواص مغناطیسی با یکدیگر تفاوت دارند. برنز غیرمغناطیسی است و حتی زمانی که با مقدار کمی نیکل یا مَنگانِز آلیاژ داده شود، باز هم غیرمغناطیسی باقی میماند.
از سوی دیگر، برنج، که از ترکیب مس یا روی به عنوان عناصر آلیاژی تشکیل شده است، بستگی به مقدار این عناصر آلیاژی میتواند مغناطیسی یا غیرمغناطیسی باشد.
۸. فرق برنج و برنز از لحاظ اثرات زیست محیطی
آلیاژ برنز معمولاً دارای اثرات زیست محیطی کمتری است زیرا قلع کمتر از روی منجر به ترکیبات سمی در طبیعت میشود. همچنین برنز میتواند در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بیشتری داشته باشد که این ویژگی باعث میشود برای مصارفی که به مقاومت در برابر خوردگی حساس هستند مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به این نکات، آلیاژ برنز از نظر اثرات زیست محیطی مزایایی نسبت به برنج دارد. البته برنج هم با قابلیت جدا سازی از ترکیبات اولیه، بازیافت می شود.
۹. تفاوت قیمت برنج و برنز
برنج گرونتره یا برنز؟ آلیاژ برنز و برنج از نظر قیمت تفاوتهایی با هم دارند. قیمت این دو آلیاژ به عوامل مختلفی مانند نرخ مواد اولیه، هزینههای تولید و تقاضا بستگی دارد.
اما به طور کلی، برنز به دلیل داشتن مس و قلع معمولاً گرانتر از برنج است. در عوض، برنج که اغلب شامل مس و روی است، آلیاژی مقرون به صرفهتر است.
۱٠ از لحاظ دسترسی برنج بهتر است یا برنز؟
برنز و برنج هر دو از آلیاژهای مس ولی با ترکیبات مختلف هستند. بنابراین دسترسی به این دو آلیاژ ممکن است در هر کشور و در بازارهای مختلف متفاوت باشند.
عواملی مانند منابع معدنی موجود در منطقه و تقاضا برای هر نوع آلیاژ، باعث تفاوتهای دسترسی در مناطق مختلف به برنج یا برنز می شود.
مهمترین معایب برنز و برنج نسبت به هم
برنز از اکسیده شدن زودتری نسبت به برنج برخوردار است که در بررسی تفاوت برنز و برنج، این خصوصیت یکی از معایب برنز محسوب می شود. از نقاط ضعف آلیاژ برنج در مقایسه با برنز این است که برنج به شکل فرایند جوش تعمیر نمیشود و هزینه تولید آن بیشتر است.
با این حال استفاده از هر دو متریال، به عنوان مواد ساختاری در مصارف مختلف مانند ساخت تابلوهای برق، ابزارهای صنعتی و قطعات ماشین آلات بسیار معمول است.